U odnosu na UN Konvenciju o pravima osoba s invaliditetom, član 30, učešće u kulturnom, sportskom životu, rekreaciji i slobodnim aktivnostima, na nivou Evropskog saveza slijepih izrađeni su zahtjevi koji su u skladu sa istom i koje je u što kraćem roku neophodno realizovati, kako bi osobe
potpuno i djelimično oštećenog vida bile ravnopravne u odnosu na druge građane/ke.
Prema UN Konvenciji: „Države potpisnice priznaju pravo svih lica sa invaliditetom da uzmu učešća u kulturnom životu na osnovama jednakosti sa drugima i preduzeće odgovarajuće mjere, a u odnosu na njih i zahtjeve:
(a) Uživaju pristup kulturnim materijalima u pristupačnim formatima;
Zahtjevi:
1. Informacije o nizu kulturnih mogućnosti moraju biti dostupne u različitim formatima.
2. Pristupačni kulturni pisani materijali takođe se moraju dostaviti u razumnom roku i po razumnoj cijeni.
3. Sve usluge biblioteka u zajednici, uključujući pristup internetu, treba da budu u pristupačnim formatima za osobe s potpunim i djelimičnim oštećenjem vida.
4. Vlade moraju da olakšaju razvoj i obezbijede efikasne i sveobuhvatne usluge Brajevog pisma, audio, elektronskog, uvećanog formata za osobe s potpunim i djelimičnim oštećenjem vida.
(b) Uživaju pristup televizijskim programima, filmovima, pozorišnim i drugim kulturnim aktivnostima u pristupačnim formatima;
Zahtjevi:
5. Od televizijskih emitera, proizvođača programa, proizvođača filmova i proizvođača DVD-a i drugih digitalnih reprodukcija audio vizuelnih prezentacija mora se zahtijevati da proizvode i distribuiraju sve svoje proizvode sa audio opisom i audio titlom.
6. Osobe s potpunim i djelimičnim oštećenjem vida moraju imati pristup istom opsegu i kvalitetu pristupa digitalnim televizijskim programima putem audio opisa i titlova kao i drugi ljudi u njihovoj zajednici. Ostale televizijske usluge, poput programskih vodiča i interaktivnih usluga, takođe moraju biti u potpunosti pristupačne.
7. Svi bioskopi, pozorišta, sportska i kulturna mjesta otvorena za javnost moraju pružiti usluge audio opisa i usluga titlovanja zvuka svih svojih predstava za osobe s potpunim i djelimičnim oštećenjem vida.
(c) Uživaju pristup mjestima gdje se odvijaju kulturna događanja ili pružaju kulturne usluge, poput pozorišta, muzeja, bioskopa, biblioteka i turističkih usluga i uživaju, u mjeri u kojoj je to moguće, pristup spomenicima i lokalitetima od nacionalne kulturne važnosti.
Zahtjevi:
8. Sve kulturne ustanove i lokaliteti treba da obezbijede da informacije o lokalitetima i izložbama budu dostupne u formatima i sistemima koji su pristupačni osobama s potpunim i djelimičnim oštećenjem vida. Trebalo bi omogućiti da se što više eksponata ispita dodirom. Kulturne ustanove i lokaliteti treba da osiguraju da fizičko okruženje, koliko je to moguće, u potpunosti uzimajući u obzir zahtjeve osoba s potpunim i djelimičnim oštećenjem vida.
9. Prostori na kojima se održavaju kulturne manifestacije moraju biti dizajnirani i održavani u skladu sa zahtjevima osoba s potpunim i djelimičnim oštećenjem vida.
10. Personalna asistencija treba biti dostupna kada i gdje je to potrebno kako bi se osobama sa potpunim i djelimičnim oštećenjem vida omogućilo puno učešće u svim aspektima kulturnih aktivnosti.
11. Vodič za osobe s potpunim i djelimičnim oštećenjem vida mora biti besplatan u svim kulturnim ustanovama i lokalitetima, kao i u objektima za sport, razonodu i rekreaciju.
12. Osobe u pratnji pasa vodiča moraju imati puni pristup svim objektima u svim kulturnim ustanovama, sportskim, rekreativnim i zabavnim objektima, uključujući restorane i ugostiteljske objekte.
Evropski savez slijepih sprovodi dvogodišnji projekat PARVIS, koji ima za cilj podizanje svijesti o pravima osoba potpuno i djelimično oštećenog vida, istovremeno gradeći kapacitete organizacija osoba oštećenog vida, koje se za njih zalažu, stvaranjem i pružanjem pristupačnog audiovizuelnog komunikacijskog materijala, usklađenog na evropskom nivou.
Uz podršku Evropske komisije, PARVIS je zajednički projekat Evropskog saveza slijepih s organizacijama članicama iz 9 zemalja PARVIS-a: Slovačka, Njemačka, Crna Gora, Francuska, Litvanija, Portugal i Španija, Holandija i Švedska.
Pogledajte video koji se odnosi na pravo na sport i kulturu, u skladu sa članom 30 UN Konvencije o pravima OSI na sledećem linku: https://www.youtube.com/watch?v=CSdVBAY5aHE
Izvor: https://www.euroblind.org/convention/article-30
Pripremila: Katarina Bigović Kulić
