SADRŽAJ:
O projektu
UVOD
1. DESK ANALIZA
1.1. Međunarodno zakonodavstvo
1.2. Domaće zakonodavstvo
Zakon o zabrani diskriminacije lica sa invaliditetom
Zakon o socijalnoj i dječjoj zaštiti
1.3. Materijalna davanja
2. USLUGE U SOCIJALNOJ I DJEČJOJ ZAŠTITI
2.1. DNEVNI BORAVAK
2.2. POMOĆ U KUĆI
2.3. STANOVANJE UZ PODRŠKU
2.4. SVRATIŠTE
2.5. PERSONALNA ASISTENCIJA
2.6. TUMAČENJE I PREVOĐENJE NA ZNAKOVNI JEZIK
2.7. SAVJETODAVNO-TERAPIJSKE I SOCIJALNO EDUKATIVNE USLUGE
2.8. USLUGE SMJEŠTAJA
2.8.1. PORODIČNI SMJEŠTAJ – HRANITELJSTVO I PORODIČNI SMJEŠTAJ
2.8.2. SMJEŠTAJ U USTANOVU
2.9. USLUGE NEODLOŽNE INTERVENCIJE
3. LICENCIRANJE PRUŽAOCA USLUGA
3.1. DOSTUPNOST LICENCIRANIH USLUGA
4. PRAKSA U CRNOJ GORI
5. KORIŠĆENJE LICENCIRANIH I NELICENCIRANIH USLUGA I ISKUSTVA OSI
6. PREPORUKE ZA UNAPRIJEĐENJE
UVOD
U okviru projekta “Jednakošću do dostojanstvenog života osoba s invaliditetom” (u daljem tekstu OSI), urađena je analiza trenutnog zakonodavnog i institucionalnog okvira u vezi sa uslugama socijalne i dječije zaštite u Crnoj Gori sa fokusom na OSI.
Predstavljeno je trenutno stanje i mogućnosti razvoja u predmetnoj oblasti. Dodatno, posredstvom Analize, predstavljene su najznačajnije pravne norme, tj. zakonski okvir, kako u Crnoj Gori, tako i na nivou Evropske Unije, s posebnim osvrtom na Strategiju za prava OSI – Unija raznolikosti i obaveza iz Konvencije UN o pravima osoba s invaliditetom. Urađen je i presjek usluga koje su trenutno dostupne u Crnoj Gori, prijedlog za unaprijeđenje istih, kao i razmotrene mogućnosti razvijanja novih usluga, koje bi podstakle i omogućile samostalan život za OSI.
U cilju kvalitetnije izrade Analize, održane su fokus grupe sa OSI koje koriste usluge socijalne i dječije zaštite. Analiza sadrži raznovrsne preporuke, kako za nacionalne, tako i za lokalne vlasti, ali i za NVO koje se bave OSI, njihovim pravima i pitanjem invaliditeta.
Takođe, analizom su obuhvaćena određena prava iz oblasti materijalnih davanja, kao i postupci za lakše ostvarivanje pojedinih prava, iz razloga što se ostvarivanjem tih prava, povećavaju šanse za samostalnim življenjem OSI. Pored navedenog, pomenuta su i druga prava i usluge iz oblasti socijalne i dječje zaštite, a koje se primarno ne ostvaruju po osnovu invaliditeta. Ovo iz razloga što OSI mogu ostvariti navedena prava po drugom osnovu, a naročito neke od usluga iz oblasti socijalne zaštite, zbog čega se i povećava potreba za univerzalnim dizajnom prilagođavanja.
U Analizi su navedeni podaci o broju licenciranih pružalaca usluga, kao i najznačajnije usluge za OSI, koje im se pružaju od strane organizacija civilnog sektora, a koje nijesu prepoznate Zakonom i pravilnicima kao usluge podrške za život u zajednici. S druge strane, ni “ažurirana lista licenciranih pružalaca usluga”, koja je dostupna na sajtu Vlade Crne Gore, odavno nije ažurirana, jer je nekim pružaocima usluga u međuvremenu istekla licenca za rad, a nije poznato da li se nalaze u postupku obnavljanja iste, iako su nastavili sa pružanjem usluga. Ni naknadno dobijeni podaci od strane Ministarstva rada i socijalnog staranja ne rješavaju dilemu oko pružaoca usluga kojima je u međuvremenu istekla licenca, već je ista proširena sa dva nova pružaoca usluga. Pored podataka o broju licenciranih usluga u socijalnoj i dječjoj zaštiti, Analiza se oslanja na podatke dobijene od strane Zavoda za socijalnu i dječju zaštitu o broju akreditovanih programa. Takođe, ova Analiza se sastoji i od podataka dobijenih od direktnih pružalaca usluga o vrsti usluge i broju korisnika, koje je uglavnom osnovala država, a odgovori su dobijeni putem zahtjeva za slobodan pristup informacijama. Za opis trenutnog stanja korišćene su i različite analize koje su radile određene institucije, organizacije civilnog društva i NVO u proteklom periodu.
Analiza se oslanja i na iskustva OSI o korišćenju određenih usluga, kako licenciranih usluga, tako i opštepoznatih usluga koje pružaju određene organizacije civilnog sektora, a koje još uvijek nijesu licencirane.
Cijelu ANALIZU USLUGA, PRAVA I (NE)MOGUĆNOSTI IZBORA ZA OSI možete pročitati i preuzeti na sljedećem linku – Analiza usluga, prava i (ne)mogućnosti izbora za OSI, decembar 2022.